Những ngày về quê nắng gắt rồi chuyển mưa cả tuần. Những lúc rảnh rỗi, mẹ nấu chè khoai lang sấy cho cả nhà. Mẹ cười hiền: Món này giờ thành đặc sản rồi…! Cha bùi ngùi nhớ lại những tháng ngày gian khó, trong tôi vẫn đong đầy kỷ niệm ngọt ngào mẹ nấu.
 |
Khoai lang sấy – món ăn dân dã, giản dị với vị ngọt mềm này là thức quà quê, là món ăn vặt hấp dẫn của tuổi thơ. Qua bàn tay của mẹ và chị, nó còn được chế biến thành nhiều món ăn ngon và lạ miệng.
Trước đây thường mất mùa, đói kém, cơm không đủ ăn nên nhà nào cũng trồng nhiều sắn. Vào mùa thu hoạch, củ khoai được đem về phơi đầy góc nhà. Phần để luộc, một phần rửa sạch, xắt mỏng, phơi khô, cất làm thức ăn dần. Ăn khoai tây luộc vào buổi sáng, đi học, đi làm. Trưa ăn cơm với khoai, chiều ăn khoai với cơm … Nhiều hôm ăn khoai cả ngày. Để thay đổi khẩu vị, mẹ tôi làm khoai hấp, khoai nướng, khoai xiên… và món ngon nhất vẫn là canh khoai.
Quê tôi đầy nắng và gió, tuy đất đai cằn cỗi nhưng trời bù cho những vụ khoai. Khi khoai về, mẹ tôi thường chọn những củ còn nhiều bột, không sâu mọt, rửa sạch, gọt vỏ, cắt thành từng miếng mỏng, xếp đều vào chậu lớn, phơi trên mái nhà rồi rải khắp sân. Sau 2 – 3 ngày, từng miếng tép khô được rang chín, cứng giòn, cắn ngọt và thơm. Mẹ cất khoai khô vào từng hũ to, dùng túi ni lông đậy kín miệng, vừa giúp khoai không bị mốc, mọt vừa để được lâu.
Không chỉ tôi và chị tôi thích thú với món canh cá khoai khô với nguyên liệu từ cây nhà lá vườn, hầu hết lũ trẻ quê tôi khi đó đều háo hức và mong được ăn. Còn nhớ, mỗi khi mẹ chuẩn bị nguyên liệu và bắt tay vào nấu món canh khoai lang là chúng tôi vô cùng háo hức, mong chờ.
Nguyên liệu làm món này chỉ cần khoai lang khô, đường phèn, củ gừng đập dập. Mẹ ngâm khoai vào nước trong một khoảng thời gian nhất định. Tiếp theo, bạn cho khoai tây vào nồi tương ứng với lượng nước phù hợp, đun sôi. Chờ khoai gần chín thì cho đường và gừng xay vào trộn đều, nấu thêm vài phút rồi tắt bếp.
Chè khoai dẻo khô được mẹ bưng ra từ bếp, có mùi thơm nhẹ nhàng, quyến rũ. Hai chị em tôi đều tay cầm thìa, chỉ đợi mẹ nói “ăn cơm đi” là đồng loạt đưa bát ra năn nỉ mẹ xúc. Ngày mưa mà có bát chè khoai dẻo nóng hổi vừa thổi vừa ăn thì ngon tuyệt cú mèo. Từng thìa chè được hòa quyện giữa vị bùi của khoai chín, vị bùi của gừng, vị chè ấm nồng, thơm phức… Ăn xong cứ muốn ăn mãi không thôi.
Bố nói, chè khoai khô cũng là một bài thuốc chữa cảm hiệu quả. Nhiều hôm đi làm đồng về gặp mưa, nắng nóng, bị cảm, say nắng, ăn bát chè khoai do mẹ nấu, trong người cảm thấy sảng khoái, dễ chịu. Với chị em tôi, suốt một thời thơ ấu, món canh khô cá khoai đã trở thành món ăn dân dã, quen thuộc …
Cả nhà quây quần ăn chè khoai khô do mẹ nấu. Cha mẹ kiên trì hồi tưởng về quá khứ. Lâu lắm rồi chồng tôi mới được ăn món chè thơm dẻo như thế này. Trái tim tôi ngập tràn những giọt nước mắt tự hào, cảm kích và biết ơn!
Lê Thị Xuyến
