Thời tiết chuyển mùa, cơ thể dễ mệt mỏi, khó ngủ, thậm chí còn làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh. Loại củ này giàu chất xơ, vitamin C, 17 loại axit amin … có tác dụng giúp điều hòa nội tạng, ngủ ngon, hạ khí, bổ hư … ăn vào mùa nào cũng tốt, nhất là khi mùa thu đến.
Dưới đây là bài viết của BS CK2 Huỳnh Tấn Vũ – Trưởng Đơn vị Điều trị Ban ngày – Cơ sở 3 – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM về tác dụng của khoai sọ đối với sức khỏe cũng như cách sử dụng củ tam thất. Dinh dưỡng này:
Khoai môn hay còn gọi là khoai môn có tên khoa học là Colocasia antiquorum Schott (C. esculenta Schott, var. Antiquorum (Schott) Hubb.) Thuộc họ Ráy. Cây khoai sọ mọc hoang và ở quê cũng được trồng để lấy củ ăn.
Củ khoai môn rất bổ dưỡng. Trong 100g củ khoai sọ tươi có chứa 60g nước, 1,8g protid, 0,1g lipid, 26,5g glucid, 1,2g cellulose, 64mg canxi, 75mg photpho, 1,5mg sắt, 0,02mg caroten, 0,06 mg vitamin B1, 0,03 mg vitamin B2, 0,1 mg vitamin PP, 4 mg vitamin C. Trong 100g củ khoai sọ khô có 15g nước, 3,1g protid, 2,2g lipid, 73g glucid, 3,1g xenluloza, 3,6g chất khoáng tổng số.
Bác sĩ CK2 Huỳnh Tấn Vũ còn là giảng viên bộ môn Y học cổ truyền, Đại học Y Dược TP.
Về tác dụng dược lý:
Khoai môn chứa một lượng kali khá lớn, giúp kiểm soát mức huyết áp, đồng thời hạn chế nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp. Chất xơ dồi dào trong khoai môn giúp nhuận tràng, đào thải chất cặn bã ra ngoài cơ thể nhanh chóng. Trong 100g khoai môn có 1,5g chất xơ, đáp ứng 27% nhu cầu chất xơ mỗi ngày của cơ thể. Chất xơ này giúp giảm nguy cơ ung thư ruột và ruột kết, giải độc và giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể.
Hàm lượng vitamin C và B6 dồi dào trong khoai môn giúp cơ thể tăng sức đề kháng và chống lão hóa. Khoai môn có chứa hơn 17 loại axit amin cần thiết cho cơ thể. Khoai môn còn chứa omega-3 và 6 rất tốt cho tim mạch, góp phần ngăn ngừa ung thư cũng như phòng chống bệnh tật nói chung.
Củ sắn dây có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. (Hình minh họa)
Mùi vị và tác dụng của khoai môn
Củ khoai môn mọc hoang thường có màu tím, khi ăn vào sẽ khí hư, không bổ dưỡng. Củ khoai mài có bột trắng dính, vị hơi ngọt, tính bình, tác dụng điều hòa nội tạng, hạ khí đầy đủ, bổ hư. Lá và bẹ khoai môn có vị cay, tính bình, có tác dụng tiêu độc, tán kết. Hoa khoai sọ có vị cay, tính bình, có tác dụng chỉ thống, chỉ huyết.
Tất cả các bộ phận của cây khoai môn đều có thể ăn được. Củ khoai môn có giá trị dinh dưỡng gấp 1,5 lần khoai tây. Củ chín là một loại thực phẩm giàu năng lượng. Hạt tinh bột của khoai môn có kích thước nhỏ nhất so với hạt của các loại cây lương thực khác nên rất dễ tiêu hóa.
Từ xa xưa, củ khoai môn thường được luộc để ăn chống đói, hoặc nấu với các món ăn khác như:
– Khoai môn nấu với cá diếc, cá chép có tác dụng điều hòa nội tạng, hạ khí, bổ hư, chữa hư lao.
– Canh khoai sọ nấu rau mồng tơi giúp dễ ngủ, đỡ mệt mỏi.
Canh khoai môn là món ăn khoái khẩu của nhiều người, giúp ngủ ngon, giảm mệt mỏi. (Hình minh họa)
Ngoài ra, củ khoai sọ thái nhỏ, đun sôi, đun lấy nước tắm để trị mẩn ngứa. Trẻ bị chốc lở, chảy máu mủ, dùng củ khoai sọ giã nát đắp rất tốt. Lá khoai môn 20-30g sắc uống hoặc phối hợp với các vị khác để chữa chứng tâm thần ở phụ nữ có thai, thai nghén không yên. Lá dùng để nấu dấm với cá, ốc, thịt hoặc dùng để muối dưa chua. Dùng lá tươi giã đắp ngoài đắp ngoài chữa rắn cắn, ong đốt hoặc nhọt độc.
Một số món ăn có sử dụng khoai môn
Chữa suy nhược, mệt mỏi, kém ăn, khát nước:
Cháo khoai sọ, củ mài: Khoai môn 200g, sơn dược (củ mài) 50g, gạo tẻ 50g, nấu cháo ăn trong ngày. Thường xuyên ăn món cháo này có tác dụng ích khí (tăng cường thể lực), dưỡng tỳ vị (tăng cường chức năng tiêu hóa), dùng để chữa cơ thể suy nhược, mệt mỏi, kém ăn, tiêu khát.
Chữa suy nhược cơ thể, tiêu khát sau khi ốm:
Canh thịt lợn khoai môn: 100g khoai môn, 50g thịt lợn nạc, nấu thành canh ăn trong bữa ăn. Tác dụng bổ âm, chống khô khát, ích khí, bồi bổ dạ dày, chống mệt mỏi. Có thể dùng để bồi bổ cơ thể trong các trường hợp suy nhược, tiêu khát sau khi ốm.
Trà khoai môn táo tàu:
Khoai môn 250g (gọt vỏ cắt miếng nhỏ), táo tàu 50g, đường đỏ 50g, ninh nhừ thành món chè, chia 3 – 4 lần uống trong ngày. Dùng để bồi bổ cho các trường hợp suy nhược cơ thể, tiêu khát sau khi ốm dậy.
Chè khoai môn vừa ngon vừa bổ dưỡng. (Hình minh họa)
Chữa bồn chồn, kém ăn, ngủ ít:
Canh cua khoai môn rau mồng tơi: Cua đồng 200g, khoai môn 60g, rau chùm ngây. Ghẹ rửa sạch, bỏ yếm và mai, giữ lại gạch ghẹ, giã nhỏ, lọc lấy nước, cho mắm muối vừa ăn; Khoai môn gọt sạch vỏ, rửa sạch, bổ miếng vừa ăn: Nhặt lá và thân non, bỏ rễ và bấc, rửa sạch. Cho khoai vào nước cua, nấu đến khi khoai mềm thì cho rau vào, nấu vừa chín tới. Dùng món này rất tốt cho người tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ.
Chữa suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy:
Canh khoai môn với củ đinh lăng: khoai môn 300g, đậu ngự 100g, dầu ăn, gia vị vừa đủ. Khoai môn gọt vỏ, rửa sạch, ngâm với nước muối cho sạch nhớt. Đậu cô ve rửa sạch, ngâm nước cho mềm, luộc qua. Đun nóng dầu trong chảo, cho khoai môn vào xào, sau đó cho nước vào nấu khoảng 10 phút. Cho đậu cô ve vào hầm cùng. Khi đậu và khoai tây mềm, thêm gia vị và dùng nóng. Ăn món này thường xuyên rất tốt cho trí não và cải thiện tình trạng suy giảm trí nhớ, thích hợp cho người bệnh suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy.
Điều trị dị ứng mẩn ngứa, đau chân:
Xương heo hầm khoai môn: Khoai môn 60g, xương ống chân hoặc xương heo 100g. Khoai môn gọt vỏ, rửa sạch, chặt xương heo thành từng khúc ngắn, thêm muối, nước, gia vị vừa ăn. Đun nhỏ lửa trong 2 giờ, ăn ngày 2 lần, có tác dụng khu phong thấp. Dùng cho các trường hợp dị ứng mẩn ngứa, đau nhức tay chân.
Nguồn: https: //phunuvietnam.vn/mon-ngon-tu-cu-nay-nen-an-vao-mua-thu-vua-bo-duong-lai-giup-ngu …
Theo BS CK2 Huỳnh Tấn Vũ (Phụ nữ Việt Nam)
