Công nhân cảng Mỹ Thới, TP Long Xuyên, An Giang xếp gạo lên tàu xuất khẩu – Ảnh: BÁU ĐẠO
Đó là một trong những mục tiêu trong dự thảo quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đến năm 2030 đang được Bộ Công Thương xây dựng và xin ý kiến.
Nhiều gạo xuất khẩu hơn với logo “Gạo Việt Nam”
Với mục tiêu nâng tỷ trọng gạo xuất khẩu trực tiếp lên 60% kim ngạch, 25% mang thương hiệu Gạo Việt Nam / Vietnam Rice vào năm 2030, dự thảo do Bộ Công Thương xây dựng đưa ra nhiều giải pháp thúc đẩy nhu cầu. thông qua đàm phán, mở cửa thị trường, nhằm tận dụng cơ hội mở cửa thị trường và lộ trình cắt giảm thuế quan để đẩy mạnh xuất khẩu.
Đến năm 2025, tỷ trọng gạo trắng cấp thấp và trung bình không quá 15%, gạo thơm cao cấp, gạo japonica, gạo đặc sản chiếm 40%, gạo có giá trị gia tăng cao. như gạo dinh dưỡng, gạo đồ, gạo hữu cơ và các sản phẩm chế biến chiếm 5%.
Bộ Công Thương đánh giá, việc hoàn thiện thể chế, chính sách cần tập trung thúc đẩy tích tụ, tập trung đất nông nghiệp, khắc phục manh mún để thu hút đầu tư, cơ giới hóa, công nghệ cao vào sản xuất. Phát triển giống lúa, tăng tỷ lệ chế biến sâu các sản phẩm từ gạo, sử dụng có hiệu quả nhãn hiệu và thương hiệu Gạo Việt Nam / Vietnam Rice.
Vấn đề tiêu chuẩn lúa gạo được chú trọng trên cơ sở xây dựng tiêu chuẩn sản xuất, chế biến và chất lượng. Hỗ trợ các sản phẩm OCOP có tính đặc thù, khả năng cạnh tranh cao, đáp ứng cả tiêu chuẩn trong nước và tiêu chuẩn của các thị trường khó tính như Liên minh Châu Âu.
Với giải pháp cung ứng, chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đến năm 2030 sẽ tập trung vào tái cơ cấu ngành lúa gạo, tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp và giải pháp sản xuất. kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, hướng tới thực hiện sản xuất nông nghiệp sạch.
Đồng thời, tăng cường quản lý, kiểm soát chất lượng gạo nhập khẩu thông qua việc áp dụng các biện pháp phi thuế quan, hàng rào kỹ thuật …
Bắt đầu từ hiệp hội nông dân – doanh nghiệp
Ông Nguyễn Thanh Phước – Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sóc Trăng – cho rằng việc xây dựng chiến lược cho thương hiệu gạo Việt Nam là việc làm đúng đắn, dù muộn. “Việt Nam trồng và xuất khẩu gạo nhiều năm nhưng chưa có loại gạo nào trở thành thương hiệu quốc gia là một thiệt thòi, nhất là đối với nông dân”, ông Phước nói.
Theo ông Phước, tay nghề trồng lúa của nông dân ngày càng được cải thiện. Không khó để sản xuất ra những giống lúa chất lượng.
“Vấn đề làm ra gạo ngon, chất lượng … ai sẽ mua và giá cả sẽ như thế nào. Thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp đưa ra thông tin xuất khẩu gạo vào thị trường khó tính được giá cao, trong khi nông dân bán ra vẫn thấp, không công bằng cho người sản xuất ”, ông Phước nói.
Ông Phước đề nghị, để có sản lượng lớn, chất lượng ổn định, các doanh nghiệp xuất khẩu cần tham gia hợp tác, chia sẻ với nông dân. “Chỉ có đầu tư quy mô lớn vào đồng ruộng, quản lý quy trình, tiêu thụ … thì gạo Việt Nam mới cạnh tranh được. Không thể để nông dân sản xuất manh mún, doanh nghiệp mạnh ai nấy thu gom, chế biến, xuất khẩu”, ông Phước nói.
Ông Võ Công Thức – trưởng phòng quản lý chất lượng ngành lương thực, thực phẩm thuộc Tập đoàn Lộc Trời – cho rằng, để giải bài toán tăng tỷ trọng xuất khẩu gạo mang thương hiệu Gạo Việt trước hết phải xuất phát từ nông dân và doanh nghiệp. .
Thời gian qua, Lộc Trời nhận được tín hiệu tích cực từ thị trường châu Âu nên đã đầu tư ngược lại cho nông dân. Điều này khiến doanh nghiệp và nông dân phải đặt lợi ích của họ lại với nhau. Bởi nếu nông dân không tuân thủ các tiêu chuẩn xuất khẩu gạo của châu Âu, doanh nghiệp sẽ bị lỗ khi không đáp ứng đủ gạo cho đối tác.
Sự tuân thủ của nông dân có ý nghĩa quyết định rất lớn trong vấn đề xây dựng hạt gạo chất lượng cao và nâng cao giá trị gạo xuất khẩu trên thế giới. Vì vậy, cần giải pháp tổng thể từ nông dân đến doanh nghiệp và Nhà nước cùng thực hiện.
“Trong trường hợp này, doanh nghiệp đi đầu, sau đó cùng nông dân làm ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn, chất lượng để bán sản phẩm đó, thị trường chấp nhận thì mới công nhận, có giai đoạn Lộc Trời chấp nhận lỗ 1.000 đồng / kg để giúp nông dân thực hiện sản xuất lúa bền vững theo quy trình canh tác, nhằm tạo ra vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao ”, ông Thức nói.
Ông Huỳnh Ngọc Nhạ – Giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Sóc Trăng – cho biết, trong cơ cấu sản xuất lúa, Sóc Trăng phấn đấu đến năm 2025 có khoảng 80% diện tích trồng các loại lúa đặc sản, lúa thơm. , diện tích gieo trồng các giống lúa chất lượng của tỉnh đạt khoảng 50%.
Qua nhiều vụ, giá lúa thường lên xuống bấp bênh, nhưng với những giống lúa thơm, đặc sản, rất ổn định và được giá cao nên nông dân rất ưa chuộng. Sóc Trăng đang tập trung nguồn lực để phát triển vùng trồng các giống lúa chất lượng, nâng cao chuỗi giá trị cho hạt gạo ”, ông Nhạ nói.
Kỳ vọng của gạo ST
“Cha đẻ” của loại gạo ST25 ngon nhất thế giới năm 2019 – ông Hồ Quang Cua – cho biết, các nước xuất khẩu gạo đều có chiến lược xây dựng thương hiệu rất bài bản nên đã đạt được những thành tựu đáng kể. Nhắc đến nước đó, người ta nghĩ ngay đến một loại gạo đặc thù, không cần nhiều, không cần chạy theo số lượng.
“Vì vậy, tôi và các cộng sự đang tiếp tục nghiên cứu, chọn lọc để bảo quản, giữ ổn định chất lượng cho gạo ST25. Nếu có chiến lược đầu tư bài bản, gạo Việt Nam có thể cạnh tranh được”, ông Của nói. biết.
