1. Củ lùn là gì?
Củ lùn hay còn gọi là củ khoai lùn, củ khoai mì, sâm lùn. Chúng có tên khoa học là Calathea allouia hay Calathea allovia, thuộc họ Marantaceae. Củ lùn có nguồn gốc từ Nam Mỹ, thường phân bố ở các vùng nhiệt đới, được trồng nhiều để lấy củ bán hoặc ăn.
Củ lùn thường mọc thành bụi cao khoảng 1m, lá dày từ 20-30cm. Củ lùn có hình tròn nhỏ, vỏ ngoài màu vàng nhạt, thân dài, củ tập trung thành chùm, bên trong thịt màu trắng, lõi màu trắng đục có bột. Củ lùn thường luộc hoặc hấp có mùi thơm, thịt giòn, ngọt, dịu. Khác với những loại khoai khác, loại củ này có phần ruột giòn, sần sật, ít bột nên không gây ngán.
Ở Việt Nam, loại củ này được trồng nhiều ở miền Tây Nam Bộ. Chúng được trồng nhiều và chỉ thu hoạch một lần trong năm. Thông thường, mùa củ lùn kéo dài từ tháng 11 âm lịch đến tháng 2 năm sau. Loại củ này khá xa lạ với các bạn miền Bắc nhưng lại được bày bán rất nhiều ở Sài Gòn. Loại củ này khiến bạn càng mê, càng ăn càng thích, cả rổ vẫn chưa no.
2. Tác dụng của củ lùn đối với sức khỏe
Người ta thường có câu “nhỏ bé nhưng dũng mãnh” khi nhắc đến bóng đèn lùn. Bởi chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Đó là lý do tại sao mọi người thích ăn loại củ ngọt tự nhiên này.
Củ lùn chứa nhiều kali, canxi, photpho giúp ổn định huyết áp, giúp giảm mỡ máu, cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ.
Rễ cây lùn mọng nước giúp bổ sung nước cho cơ thể, từ đó có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, lợi tiểu.
Củ lùn chứa nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa, ngăn ngừa và điều trị táo bón. Ngoài ra, chúng còn giảm cholesterol, ổn định đường huyết, giúp bạn no lâu, giảm cân.
Củ lùn rất giàu chất chống oxy hóa như vitamin A, B, C, E… làm chậm quá trình lão hóa, đẹp da, kháng viêm. Vitamin A trong thực phẩm rất tốt cho thị lực, ngăn ngừa các bệnh về mắt.
3. Món ngon từ củ lùn
Củ lùn là một loại thức ăn dân dã, bình dị của người dân miệt vườn, sông nước. Chúng thường được luộc, hấp và bán ở các bến xe từ miền Tây lên Sài Gòn như một đặc sản. Ngoài ra, cũng giống như các loại khoai khác, chúng có thể dùng để nấu chè, nấu canh hầm xương rất mát và ngon.
3.1. Cách luộc củ lùn
Nguyên liệu: 2kg khoai tây lùn, muối, đường
Đang làm
- Khoai lùn ngâm nước vài tiếng, xả lại nhiều lần với nước cho sạch bùn đất, để ráo.
- Cho khoai vào nồi, tráng ngập nước và thêm 1 thìa muối. Đậy nắp nồi và luộc khoai trong vòng 30 – 40 phút. Khi khoai gần chín thì cho 1 thìa đường (có thể không nêm đường). Ăn thử thấy khoai chín thì nhấc nồi xuống, đổ khoai ra rổ.
Như vậy, bạn đã hoàn thành món củ lùn luộc đơn giản và nhanh chóng. Với loại củ này, bạn có thể làm món ăn vặt lạ miệng trong ngày buồn chán, cải thiện tâm trạng vui vẻ. Khi ăn bạn sẽ cảm nhận được vị giòn, giòn, ngọt tự nhiên của củ tam thất, thơm ngon ngây ngất. Khi ăn bạn sẽ có cảm giác không muốn dừng lại.
3.2. Cách nấu chè củ lùn
Vào những ngày hè nóng nực, được ăn một chén chè củ lùn ngọt thanh, mát lạnh, giòn giòn thì còn gì bằng. Tuy giản dị, dân dã nhưng món ăn vặt giải nhiệt này lại khiến nhiều người nhớ về ký ức tuổi thơ bên nồi chè củ lùn do mẹ nấu. Dưới đây là một cách nhanh chóng và dễ dàng để nấu súp khoai lang!
Nguyên liệu: 500g củ lùn, 2 ống vani, 200g đường phèn, 100g bột sắn dây
Đang làm
- Củ lùn rửa sạch, cho vào nồi đun sôi trong 30 phút. Khi chín, vớt ra, gọt vỏ và cắt miếng vừa ăn.
- Bàng ngâm tinh bột trước 30 phút, rửa sạch, để ráo. Đặt một nồi nước lên bếp nấu cho tinh bột nở ra.
- Bột Bàng các bạn cho toàn bộ củ lùn, 100 gam đường phèn vào khuấy đều. Điều chỉnh độ ngọt cho vừa ăn. Nấu đến khi chè sôi, cho một ống vani vào, khuấy đều rồi tắt bếp.
Tùy theo sở thích, bạn có thể ăn chè khoai nóng hoặc đợi chè nguội rồi cho vào tủ lạnh ăn lạnh. Để chè thơm hơn, bạn có thể cho thêm lá dứa vào khi nấu cũng rất hợp. Cách nấu chè khoai dẻo mang đến món ăn vặt bổ dưỡng, ngọt mát rất ngon cho những ngày chán cơm.
Củ lùn cũng giống như các loại khoai khác, cũng có thể nấu canh và hầm với xương. Những món ăn vặt từ củ lùn hứa hẹn sẽ mang đến một kỳ nghỉ tuyệt vời và thư thái. Nếu là một người con của miền Tây, chắc chắn bạn sẽ thấy món ăn này rất quen thuộc và gần gũi.
Ngọc Hân
