Bệnh thường gặp ở trẻ em, nhiều biến chứng khó lường, sơ suất có thể gây vô sinh

Món Ngon
Rate this post

Thông thường, khái niệm bệnh quai bị không còn quá xa lạ với số đông. Đây là căn bệnh mà rất nhiều người từng mắc phải, đặc biệt là trẻ em. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng hiểu rõ những nguy cơ tiềm ẩn của căn bệnh này.

Khi nhắc đến bệnh quai bị, nhiều bậc cha mẹ mách nhau rằng mắc bệnh có thể khiến con cái bị vô sinh. Khi được hỏi về điều này, bác sĩ chuyên khoa I Nhi khoa Phí Văn Công đã giải đáp cặn kẽ.

Bệnh quai bị là gì?

Từ thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, khi Hippocrates mô tả một bệnh nhân bị “sưng hai bên hoặc một bên gần tai, và một số người trong số họ bị sưng và đau tinh hoàn hai bên hoặc một bên”. Tuy nhiên, việc phân lập và nuôi cấy vi rút chỉ có thể thực hiện được vào năm 1945, và việc tiêm chủng lần đầu tiên được cấp phép vào năm 1967.

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, thường xuất hiện vào mùa xuân và mùa hạ, tuy nhiên bệnh có thể xảy ra quanh năm, kể cả vào mùa thu và mùa đông. Bệnh thường bùng phát thành dịch ở những tập thể đông người như nhà trẻ, trường học.

Nếu không được chủng ngừa định kỳ, tỷ lệ mắc bệnh ước tính khoảng 100 – 1.000 trường hợp trên một triệu dân số, và một đợt bùng phát bệnh quai bị cứ sau 4 – 5 năm. Tuy nhiên, việc tiêm chủng phổ cập đã góp phần rất lớn vào việc giảm tỷ lệ mắc bệnh quai bị trên toàn thế giới.

Tại Việt Nam, vắc xin sởi-quai bị-rubella (MMR) được triển khai trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia từ năm 2006 đã góp phần thành công lớn trong việc phòng chống bệnh quai bị ở trẻ em.

Bệnh thường gặp ở trẻ em, với nhiều biến chứng khó lường - Ảnh 1.

Hình minh họa. Ảnh: MedicTest

Vì sao quai bị dễ gây vô sinh?

Viêm mào tinh hoàn ở bé trai và viêm vòi trứng ở bé gái cũng là những biến chứng thường gặp của bệnh quai bị. Tuy nhiên, biến chứng này chỉ xuất hiện khi trẻ mắc bệnh ở lứa tuổi thanh thiếu niên chứ không gặp ở trẻ nhỏ. Vì vậy, nếu trẻ trước tuổi dậy thì được chẩn đoán mắc quai bị, cha mẹ có thể yên tâm về biến chứng này. Tuy nhiên, biến chứng này dễ xảy ra ở nam thanh niên và nam giới trưởng thành sau khi nhiễm quai bị, thường ở người từ 15-29 tuổi.

80% các trường hợp viêm tinh hoàn do quai bị, các triệu chứng đau và sưng tinh hoàn thường xuất hiện từ 4-8 ngày sau khi bị viêm tuyến mang tai. Một số trường hợp xảy ra sau 6 tuần phì đại tuyến nước bọt mang tai. Thông thường là viêm tinh hoàn một bên, khoảng 15-30% trường hợp biểu hiện hai bên. Viêm tinh hoàn hai bên có thể dẫn đến vô sinh, tuy nhiên khả năng này rất hiếm và chỉ gặp ở nam giới.

Bất kỳ cơn đau tinh hoàn nào cũng có thể được giảm bớt bằng cách dùng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen (đủ liều lượng và thời gian). Chườm lạnh hoặc ấm lên tinh hoàn và mặc quần lót hỗ trợ cũng có thể giảm đau. Nếu cơn đau đặc biệt nghiêm trọng, bạn nên đưa trẻ đi khám để được kê đơn thuốc phù hợp.

Bệnh thường gặp ở trẻ em, với nhiều biến chứng khó lường - Ảnh 2.

Hình minh họa. Ảnh: Vô sinh

Trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trưởng thành cũng có thể bị viêm vòi trứng (khoảng 7%) sau khi nhiễm quai bị, với biểu hiện đau và đau vùng chậu.

Đối với trẻ nhỏ bị quai bị, không bị viêm nhiễm bộ phận sinh dục nhưng vẫn nên cho trẻ nghỉ ngơi tại chỗ, hạn chế vận động cho đến khi hết các triệu chứng của bệnh. Đối với nam thanh niên mắc quai bị nên nghỉ ngơi, hạn chế vận động, đi lại nhẹ nhàng để tránh biến chứng viêm nhiễm cơ quan sinh dục do quai bị.

Các biến chứng khác của bệnh quai bị

Bệnh quai bị có thể có một số biến chứng như viêm màng não, viêm tụy cấp, v.v.

Viêm não – viêm não sau quai bị

Viêm não màng não là biến chứng thường gặp nhất ở trẻ em mắc bệnh quai bị. Dấu hiệu kích ứng màng não thường gặp hơn ở trẻ lớn, thanh thiếu niên và người lớn. Dấu hiệu viêm màng não sau quai bị ở trẻ nhỏ không cụ thể hơn, chẳng hạn như lơ mơ, hôn mê, thậm chí hôn mê.

Biến chứng viêm não do quai bị xảy ra trong khoảng 0,5% các trường hợp, và viêm não do quai bị có tiên lượng tốt hơn so với các bệnh viêm màng não do virus khác. .

Viêm tụy cấp do quai bị và một số biến chứng khác

Viêm tụy xảy ra trong 3% các trường hợp quai bị nhưng hiếm khi nặng và hiếm khi xảy ra ở trẻ em. Một số triệu chứng có thể bao gồm đau và căng vùng thượng vị, sốt, ớn lạnh, nôn mửa và cực kỳ mệt mỏi.

Điếc cũng là một biến chứng rất hiếm gặp của bệnh quai bị (0,5-5 / 10.000 trường hợp) nhưng nghe kém nhẹ được cho là phổ biến hơn. Điếc do quai bị có thể xảy ra kèm theo hoặc không kèm theo viêm màng não sau khi bị nhiễm trùng. Điếc và mất thính lực nhẹ thường là một bên và thường vĩnh viễn.

Trước khi vắc-xin được phát triển, phụ nữ mang thai bị quai bị có tỷ lệ thai chết lưu trong tam cá nguyệt đầu tiên, với tỷ lệ sẩy thai tự nhiên là 25% nhưng không tìm thấy bằng chứng. làm tăng nguy cơ dị tật tử vong.

Bệnh thường gặp ở trẻ em, với nhiều biến chứng khó lường - Ảnh 3.

Hình minh họa. Ảnh: Indipendent

Các triệu chứng của bệnh quai bị ở trẻ em

Trước đây, khi chưa có vắc xin, bệnh quai bị bùng phát thường xuyên và các triệu chứng của bệnh quai bị khá rõ ràng. Tuy nhiên, khi vắc xin được phủ sóng rộng rãi, các triệu chứng bệnh quai bị ở nhóm bệnh nhân này kém hơn và khó chẩn đoán hơn.

Bệnh quai bị có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn. Đồng thời, bệnh cũng xảy ra ở cả bé trai và bé gái, tuy nhiên biến chứng ở hai nhóm này là khác nhau.

Bệnh có thể có nhiều dạng khác nhau, có hoặc không có biến chứng.

– Quai bị thoáng qua với các dấu hiệu và triệu chứng mơ hồ.

– Bệnh quai bị với biểu hiện phì đại tuyến nước bọt mang tai 2 bên điển hình.

– Bệnh quai bị điển hình và biến chứng viêm màng não hoặc viêm tinh hoàn.

Khoảng 75% các trường hợp quai bị có triệu chứng rõ ràng ở trẻ em nhưng không có biến chứng. Có tới 30% trẻ em bị nhiễm quai bị không có triệu chứng viêm tuyến mang tai.

Tình trạng sưng tuyến nước bọt mang tai bắt đầu từ ngày đầu và đạt mức tối đa từ 1 – 3 ngày rồi giảm dần sau 7 ngày. Nhìn chung, biểu hiện lâm sàng nhẹ ở trẻ em và nặng ở người lớn. Các biến chứng của bệnh ít gặp hơn sau khi tiêm vắc xin.

Trẻ bị quai bị thường có biểu hiện sốt, chán ăn, nhức đầu, nôn mửa và đau nhức cơ thể trong 1-2 ngày đầu. Sau đó, tuyến mang tai bắt đầu to ra kèm theo hiện tượng sưng đỏ nhẹ các lỗ ống dẫn nước bọt bên trong niêm mạc tuyến mang tai cả hai bên.

Bệnh thường gặp ở trẻ em, với nhiều biến chứng khó lường - Ảnh 4.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *