“Người di cư đóng góp như thế nào vào văn hóa ẩm thực đường phố của Sài Gòn?” – Nguồn: Dear Our Community’s Make A Statement, Oxfam tại Việt Nam hợp tác với RICE
Không riêng gì chị Nam, theo khảo sát của Đời sống xã hội và Oxfam tại Việt Nam, hơn 60% người kinh doanh trên vỉa hè rơi vào tình trạng “tiền mất tật mang”. Dù đóng góp hơn 13% tổng GDP của TP.HCM nhưng lao động nhập cư đang gặp vô vàn khó khăn.
Sau đợt dịch, bao nhiêu hàng quán quen vỉa hè bỗng vắng bóng người? Những thực khách như chúng tôi biết gì về danh tính đằng sau khuôn mặt tươi cười đáng yêu của những người bán hàng rong? Và chúng ta có thể làm gì?
Đặt ra những câu hỏi “đau lòng” đó, chương trình tọa đàm “Ẩm thực đường phố, ngồi kể!” Được tổ chức bởi Dear Our Community phối hợp với RICE Content, Media, Oxfam, Viện Nghiên cứu Đời sống Xã hội và Sài Gòn Ùm, đã mang đến nhiều câu chuyện đáng suy ngẫm.
Bạn đã bao giờ tưởng tượng về một Sài Gòn không có những món ăn đường phố? Liệu văn hóa ẩm thực đường phố có thể tồn tại lâu dài trong tương lai? – Nguồn: Dear Our Community’s Make A Statement, Oxfam tại Việt Nam hợp tác với RICE
Đáng chú ý “đồng ra, đồng vào”
Với cô Năm, đó là chặng đường 32 năm bán hàng vỉa hè ở Sài Gòn. 27 tuổi, chị rời quê miền Tây lên thành phố kiếm tiền nuôi hai con, chị không nghĩ chuyến đi của mình lại kéo dài hơn nửa đời người. 11 năm đi bán nước mía thuê, học cách nấu nước mắm bán bánh ướt từ người bán hàng rong tốt bụng, rồi bán thêm bột chiên cho hai buổi sáng và chiều.
Quầy bột chiên giúp bà có tiền ra đồng vào nuôi con khôn lớn, có thêm cháu nội. Nhưng cũng chính sự bấp bênh đó dễ khiến các quán vỉa hè bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19, nhất là những quán lâu năm chỉ dựa vào người quen thân, khó tiếp cận công nghệ như chị Năm.
Theo PGS. GS.TS Nguyễn Đức Lộc – Viện trưởng Viện Nghiên cứu SocialLife – “điều phối trong và ngoài đồng” là đặc trưng của kinh tế vỉa hè, là chi phí điều hành gia đình, đồng thời cũng thể hiện ý chí của người dân. người lao động nhập cư.
Họ không mong được hỗ trợ tài chính mà chỉ mong hết dịch, xoay sở được vốn để bán lại, tự thân phấn đấu vươn lên trong cuộc sống và sẵn sàng hỗ trợ nhau lúc khó khăn. Vốn kinh doanh của họ là cả đời. Đó cũng là vốn quý giúp TP.HCM trở thành vùng đất của dịch vụ linh hoạt, cởi mở và dung nạp.
Tuy nhiên, hành vi của người tiêu dùng đang thay đổi sau đại dịch và theo đà phát triển của công nghệ. Những người như cô Năm được ví như lá bay, điệu đà trên phố, không bám được vào thân cây và rất mong manh trong tương lai. Họ cần được quan tâm nhiều hơn từ nhiều phía.
Viết nhận xét cho món ăn đường phố
Là phóng viên chuyên điều tra các vấn đề xã hội và di cư cho các tờ báo quốc tế SCMP, Al JazeeraSen Nguyen chia sẻ: “Văn hóa đường phố do rất nhiều người di cư tạo ra. Chúng ta không nhất thiết phải học hỏi phương Tây để xanh, sạch, đẹp.
Chúng ta có thể giữ văn minh ẩm thực đường phố theo cách của mình bằng cách học hỏi từ các quốc gia, vùng lãnh thổ lân cận như Thái Lan, Đài Loan, Singapore …; nên học cách “bán bản sắc của mình” cho thế giới, dung hòa giữa cái cũ và cái mới, đồng thời cân bằng làn sóng kỹ thuật số.
“Sau đợt dịch, nhìn những khu chợ, khu ăn vặt trước đây rất nhộn nhịp, được các kênh du lịch nổi tiếng nước ngoài review giờ vắng tanh, tôi chạnh lòng”. – lVốn là người thích đi bộ trên vỉa hè, đầu bếp Nickie Trần, chủ chuỗi nhà hàng Kẹo Bà Quán kiêm admin nhóm Food Review Sài Gòn với hơn 800.000 thành viên, lo lắng.
“Cái hay của ẩm thực đường phố không nằm ở công nghệ bấm app để đặt chỗ, mà từ những người như cô Nam Em luôn cởi mở, thân thiện, sẵn sàng” quỵt nợ “khi thấy khách bối rối vì quên ví.” sẵn sàng mua rẻ hoặc cho đi những người gặp khó khăn.
Ẩm thực đường phố là nét đẹp của Sài Gòn. Nếu không có họ, Sài Gòn sẽ không còn là Sài Gòn ngày xưa nữa ”.
“Sài Gòn Ùm là một nhóm cộng đồng chuyên tìm kiếm những người như chị Năm và các doanh nhân trẻ để viết đánh giá. Các bạn không chỉ viết về ẩm thực mà còn chia sẻ những kỷ niệm, câu chuyện về những người đã tạo nên nét đẹp của nền ẩm thực đó văn hóa.
Tuy ít thương mại và được cộng đồng tin tưởng nhưng nhóm cũng chưa làm được gì nhiều để các cô bác chú bác ủng hộ ”.
Anh cũng mong những người bán hàng vỉa hè sẽ được nhìn nhận một cách công bằng hơn, họ không “ăn bám”, gây mất mỹ quan đô thị mà đang đóng góp cả về vật chất và tinh thần cho xã hội. Điều quan trọng là cách chúng ta quy hoạch lại thức ăn đường phố với một quan điểm tử tế và thân thương hơn.
“Chúng ta cần những dự án thiết thực, và từ nhiều phía” – PGS. PGS.TS Nguyễn Đức Lộc nhận xét. “Những người như cô Năm“ lên app ”thì khó, nhưng có nhiều bạn trẻ chung tay gây dựng lại. Hãy cùng những câu chuyện“ bán hàng ”ẩm thực đường phố như một điểm nhấn thú vị cho du khách.
Có những sản phẩm cần một câu chuyện để quảng bá, ẩm thực đường phố đã có một câu chuyện. Việc của chúng tôi là quan tâm, lắng nghe và chỉ bảo nó ”.
Do COVID-19, người lao động nhập cư bị mất việc làm, lượng kiều hối giảm
